بررسی وضعیت مدیریت پسماندهای بیمارستانی، مطالعه موردی: بیمارستان‏های دولتی شهر اردبیل

زمینه و هدف: پسماندهای بیمارستانی حاوی مقادیر زیادی از عوامل بیماریزای واگیر می‏باشند و تماس افراد مستعد با آنها می‏تواند موجب ایجاد بیماری‏های عفونی گردد. هدف از این مطالعه، تعیین وضعیت مدیریت مواد زائد جامد در بیمارستانهای شهر اردبیل و ارائه پیشنهاداتی جهت بهبود شرایط موجود و حل مشکلات تشخیص‏داده ‏شده می‏باشد. روش کار: مطالعه بصورت توصیفی-مقطعی و در سه ماهه تابستان سال 87 انجام گرفت. جامعه مورد مطالعه، چهار بیمارستان وابسته به دانشگاه علوم پزشکی اردبیل بود. ابزار گردآوری داده‏ها، چک‏لیستی حاوی 64 سؤال بود که با مراجعه حضوری به بیمارستانها و مشاهده موارد موجود، تکمیل شد. داده‏های کیفی بصورت تمام‏شماری و آمار توصیفی، تجزیه و تحلیل گردید و داده‏های کمّی پس از ورود به نرم‏‏افزار Excel، محاسبه میانگین و انحراف معیار مقادیر و رسم جداول مربوطه، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته‏ها: میزان زباله‏های عفونی و غیرعفونی در بیمارستانهای امام، علوی، بوعلی و فاطمی بترتیب 62 و 38 درصد، 64 و 36، 45 و 56 درصد و 32 و 68 درصد بود. مواد زائد نوک تیز در جعبه‏های ایمن جمع‏آوری می‏گردید. مدت نگهداری زباله در جایگاه ذخیره موقت، بطور متوسط 23 ساعت بود. گربه در تمامی جایگاه‏های موقت زباله مشاهده گردید. بجز بیمارستان امام که در آن، زباله‏های عفونی در یک زباله‏سوز دوکوره، سوزانده شده و فقط زباله‏های غیرعفونی توسط شهرداری به محل دفن زباله‏های شهری اردبیل منتقل می‏گردید، در سه بیمارستان دیگر، با وجود تفکیک زباله‏های عفونی و غیرعفونی در مبداء تولید، همه مواد زائد تولیدی بصورت مخلوط بارگیری و به محل دفن منتقل ‏‏می‏شد. نتیجه‏گیری: زباله‏های عفونی، خطرات ناشی از آنها و نحوه برخورد و دفع آنها باید بیش از پیش مورد توجه قرار گیرند. دو مشکل عمده در مدیریت پسماندهای بیمارستانی عبارت است از: (1) عدم آگاهی پرسنل و مدیران بیمارستان درمورد معضلات پسماندهای بیمارستانی، (2) عدم وجود سرمایه کافی جهت تهیه بی‏خطرسازها.